SULEJOWSKI PARK KRAJOBRAZOWY
Sulejowski Park Krajobrazowy został utworzony w 1994 roku naobszarze gmin: Sulejów (gmina i miasto), Ręczno, Aleksandrów, Mniszków,Wolbórz, Tomaszów Mazowiecki (gmina i miasto), Rozprza, Piotrków Trybunalski,Łęki Szlacheckie, Przedbórz i Sławno. Powierzchnia parku wynosi 17 444 ha, a otuliny - 38 927 ha. Połowępowierzchni Sulejowskiego Parku Krajobrazowego zajmują lasy, natomiast wody(łącznie ze Zbiornikiem Sulejowskim) - niespełna 5%.
Na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego istnieje 11rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 624 ha. WalorySulejowskiego PK tworzą przede wszystkim: naturalny krajobraz rzeczny,zwłaszcza środkowego odcinka Pilicy między Przedborzem i Sulejowem(proponowanego do włączenia do europejskiej sieci obszarów chronionych Natura2000), „delty” Luciąży, Czarnej Malenieckiej, śródleśnych strumieni, np. StrugiMłynki (ostoi bobra). Obiekty przyrody nieożywionej, a wśród nich m.in. Bąkowa Góra (na pograniczu NizinŚrodkowopolskich i Wyżyny Małopolskiej), wysokie krawędzie doliny Pilicy (np. wBarkowicach i Sulejowie) oraz najcenniejszy w Polsce środkowej rezerwatkrajobrazowo-wodny - Niebieskie Źródła. Lasy - stanowiące pozostałość PuszczyPilickiej z fragmentami przyrody naturalnej, chronionej m.in. w rezerwatachprzyrody. Niespełna 10% powierzchni wszystkich lasów SPK posiada charakterzbliżony do naturalnego, natomiast krajobraz lasów puszczańskich prezentujejedynie 5 fragmentów lasu o łącznej powierzchni zaledwie 170 ha. Cechy reliktówpuszczańskich lasów, liczących nawet 250 lat prezentują następujące obiekty: Lubiaszów (las dębowy,jodłowy i olszowy), Gaik (las dębowy), Kaleń (las dębowy), Błogie (lasdębowo-sosnowy i jodłowy) oraz Jaksonek (dąbrowa). Na terenie SPK stwierdzonodotychczas 17 zespołów leśnych i zaroślowych oraz szereg zbiorowiskzastępczych. Bardzo charakterystyczne na tym terenie są lasy higrofilne,zwłaszcza łęgi jesionowo-olszowe i wierzbowe, wikliny nadrzeczne i olsy.Mezofilne lasy mieszane to przede wszystkim rozpowszechnione w Puszczy Pilickiejgrądy. Do grupy lasów mieszanych należy także dąbrowa świetlista,reprezentująca zanikający typ lasu. Pospolitym zespołem jest bór mieszanysosnowo-dębowy; rzadko spotykanym - natomiast wyżynny bór mieszany jodłowy.Bory sosnowe reprezentowane są przez zespoły: boru chrobotkowego,suboceanicznego boru świeżego, boru wilgotnego i boru bagiennego. Roślinnośćnieleśna charakteryzująca się bogactwem florystycznym i różnorodnościąfitocenotyczną. Na terenie SPK stwierdzono 70 zbiorowisk mokradłowych i łąkowychoraz kilka zbiorowisk muraw napiaskowych i kserotermicznych. Obszary znacznieprzekształcone charakteryzują się rozwojem roślinności synantropijnej. Naterenie SPK stwierdzono dotychczas prawie 1 000 gatunków roślin naczyniowych, awśród nich m.in. takie osobliwości florystyczne jak: storczyki (12 gatunków),widłaki (4 gatunki), długosz królewski, zimoziół północny, koniczynę łubinowatąi kokoryczkę okółkową. Wśród licznie reprezentowanych, różnych grup światazwierząt na szczególną uwagę zasługuje entomofauna i ornitofauna. Same tylkomotyle reprezentowane są przez około 30 gatunków. Na obszarze SPK zaobserwowanookoło 200 gatunków ptaków; prawie 150 gatunków odbywa tu lęgi. Znalazły tutajostoję: bocian czarny, jarząbek, muchołówki, liczne grupy ptaków drapieżnych(myszołów zwyczajny, kobuz, pustułka, błotniak stawowy i inne) oraz gatunkówwodno-błotnych (sieweczka rzeczna, bąk, zimorodek, remiz i inne). Na terenieSPK istnieje 11 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 624 ha. Od lat projektujesię utworzenie 5 rezerwatów o łącznej powierzchni około 140 ha. Najliczniej sąreprezentowane rezerwaty leśne: Lubiaszów, Meszcze, Twarda, Gaik, Błogie,Wielkopole, Jawora oraz projektowane: Kaleń, Prucheńsko i Łęgi nad Pilicą.Rezerwaty florystyczne to: Las Jabłoniowy i Jaksonek oraz projektowany - Borynad Pilicą. Pozostałe obiekty reprezentują 3 różne typy rezerwatów:krajobrazowy - Niebieskie Źródła, torfowiskowy - Czarny Ług i wodny - StrugaMłynki (projektowany).