Kapliczka św. Ducha w Opocznie
1. Nazwa obiektu (krzyż, figura, kaplica, kapliczka z podaniem rodzaju: słupowa, nadrzewna) Kapliczka słupowa
2. Nazwa lokalna obiektu (męka, figura, itp.) Figura św. Ducha
3. Położenie obiektu: miejscowość Opoczno róg ul. Inowłodzkiej i Pl. Kilińskiego parafia Opoczno poczta, kod 26-300 Opoczno gmina Opoczno
4. Otoczenie obiektu (skraj wsi, w ogródku kwiatowym, przed domem, na zakręcie, w lesie, nad wodą, na cmentarzu, na wzgórzu, ogrodzenie, krzewy drzewa, kwiaty) Kapliczka stoi przy skrzyżowaniu ulic Moniuszki, Inowłodzkiej i Pl. Kilińskiego, obok budynku Zespołu Szkół Samorządowych nr 2. Obok rośnie stary, duży świerk. Parkan szkolny, który niegdyś przechodził przed obiektem, w 1944 r. na polecenie Wermachtu został zburzony i postawiony od nowa za figurą. Tak pozostaje do dzisiaj.
5. Rok zbudowania 1818 r.
6. Fundator (lub fundatorzy, powód wystawienia) Brak danych
7. Wykonawca Brak danych
8. Opis bryły zewnętrznej obiektu (wygląd, kształt, ozdoby, elementy charakterystyczne, elementy figuralne, podstawa, zwieńczenie, napisy, itp.) Podstawą kapliczki są kamienne płyty ułożone w trzy schodki. Na środku najwyższego ulokowany jest kamienny cokół o kształcie prostopadłościanu foremnego, a na nim ustawiona jest wysoka kolumna o przekroju koła, zwężająca się ku górze. Na 1/3 wysokości kolumnę otacza kamienny pierścień. Głowica kolumny składa się z kamiennych pierścieni i dwóch płyt o przekroju kwadratu, pomiędzy którymi ustawiony jest kamienny prostopadłościan. Boczne ściany prostopadłościanu posiadają wgłębienia, gdzie od frontu znajduje się płaskorzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego, a z tyły wyryty krzyż. Na szczycie daszek przypominający kształtem kopułę, na której po środku umieszczony jest wykuty krzyż z promieniami wychodzącymi z miejsca krzyżowania się belek.
9. Materiał użyty do wyrobu (kamień-rodzaj, drewno, metal, inne) Biały piaskowiec
10. Wymiary zasadnicze wysokość: 5,5 m
11. Historia i legendy związane z obiektem. W 1818 r. po wybuchu epidemii „morowego powietrza” zmarłych chowano w obrębie skrzyżowania dzisiejszej ul Moniuszki (dawniej Stodolna) i Pl. Kilińskiego(dawne targowisko konne). Dla upamiętnienia miejsca pochówku oraz na pamiątkę Kościoła św. Ducha, który w tym roku rozebrano usypano kurhan, a na nim ustawiono „Figurę Św. Ducha”. W okresie międzywojennym modernizowano drogi w Opocznie
i zarządzono rozebranie kurhanu. Szczątki pochowanych tam zmarłych przeniesiono na cmentarz św. Marii Magdaleny, a kapliczkę postawiono na rogu ulicy Inowłodzkiej i placu Kilińskiego, na placu szkolnym, za parkanem ogradzającym szkołę. Szkoła budowana była
w dwóch etapach. Rozpoczęto budowę pierwszego skrzydła w 1910 r., a w 1912 r. uczniowie podjęli naukę. Natomiast prace przy drugim skrzydle ruszyły w 1930 r. Podczas okupacji w 1944 r. żołnierze Wermachtu zburzyli parkan przed kapliczką i postawili go od nowa za nią, umożliwiając w ten sposób większy dostęp do obiektu. Tak jest do dzisiaj.
12. Uwagi Kapliczka restaurowana wielokrotnie. Podobno kiedyś był na niej wyryty napis, jednak dzisiaj nie ma po nim śladu.
Informacji udzielał:
Muzeum Regionalne Opoczno, Pl. Zamkowy 1 Karty muzealne z 1985 r. i 2000 r
Informacje o obiekcie zebrał:
Włodzimierz Koperkiewicz
Fotografował:
Elżbieta Kossowska Majkut 2009 r.
Koordynowanie działań i opracowanie karty:Elżbieta Kossowska-Majkut, podinspektor Wydziału Oświaty, Promocji i Funduszy Unijnych Starostwa Powiatowego w Opocznie, 2009 r.
2. Nazwa lokalna obiektu (męka, figura, itp.) Figura św. Ducha
3. Położenie obiektu: miejscowość Opoczno róg ul. Inowłodzkiej i Pl. Kilińskiego parafia Opoczno poczta, kod 26-300 Opoczno gmina Opoczno
4. Otoczenie obiektu (skraj wsi, w ogródku kwiatowym, przed domem, na zakręcie, w lesie, nad wodą, na cmentarzu, na wzgórzu, ogrodzenie, krzewy drzewa, kwiaty) Kapliczka stoi przy skrzyżowaniu ulic Moniuszki, Inowłodzkiej i Pl. Kilińskiego, obok budynku Zespołu Szkół Samorządowych nr 2. Obok rośnie stary, duży świerk. Parkan szkolny, który niegdyś przechodził przed obiektem, w 1944 r. na polecenie Wermachtu został zburzony i postawiony od nowa za figurą. Tak pozostaje do dzisiaj.
5. Rok zbudowania 1818 r.
6. Fundator (lub fundatorzy, powód wystawienia) Brak danych
7. Wykonawca Brak danych
8. Opis bryły zewnętrznej obiektu (wygląd, kształt, ozdoby, elementy charakterystyczne, elementy figuralne, podstawa, zwieńczenie, napisy, itp.) Podstawą kapliczki są kamienne płyty ułożone w trzy schodki. Na środku najwyższego ulokowany jest kamienny cokół o kształcie prostopadłościanu foremnego, a na nim ustawiona jest wysoka kolumna o przekroju koła, zwężająca się ku górze. Na 1/3 wysokości kolumnę otacza kamienny pierścień. Głowica kolumny składa się z kamiennych pierścieni i dwóch płyt o przekroju kwadratu, pomiędzy którymi ustawiony jest kamienny prostopadłościan. Boczne ściany prostopadłościanu posiadają wgłębienia, gdzie od frontu znajduje się płaskorzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego, a z tyły wyryty krzyż. Na szczycie daszek przypominający kształtem kopułę, na której po środku umieszczony jest wykuty krzyż z promieniami wychodzącymi z miejsca krzyżowania się belek.
9. Materiał użyty do wyrobu (kamień-rodzaj, drewno, metal, inne) Biały piaskowiec
10. Wymiary zasadnicze wysokość: 5,5 m
11. Historia i legendy związane z obiektem. W 1818 r. po wybuchu epidemii „morowego powietrza” zmarłych chowano w obrębie skrzyżowania dzisiejszej ul Moniuszki (dawniej Stodolna) i Pl. Kilińskiego(dawne targowisko konne). Dla upamiętnienia miejsca pochówku oraz na pamiątkę Kościoła św. Ducha, który w tym roku rozebrano usypano kurhan, a na nim ustawiono „Figurę Św. Ducha”. W okresie międzywojennym modernizowano drogi w Opocznie
i zarządzono rozebranie kurhanu. Szczątki pochowanych tam zmarłych przeniesiono na cmentarz św. Marii Magdaleny, a kapliczkę postawiono na rogu ulicy Inowłodzkiej i placu Kilińskiego, na placu szkolnym, za parkanem ogradzającym szkołę. Szkoła budowana była
w dwóch etapach. Rozpoczęto budowę pierwszego skrzydła w 1910 r., a w 1912 r. uczniowie podjęli naukę. Natomiast prace przy drugim skrzydle ruszyły w 1930 r. Podczas okupacji w 1944 r. żołnierze Wermachtu zburzyli parkan przed kapliczką i postawili go od nowa za nią, umożliwiając w ten sposób większy dostęp do obiektu. Tak jest do dzisiaj.
12. Uwagi Kapliczka restaurowana wielokrotnie. Podobno kiedyś był na niej wyryty napis, jednak dzisiaj nie ma po nim śladu.
Informacji udzielał:
Muzeum Regionalne Opoczno, Pl. Zamkowy 1 Karty muzealne z 1985 r. i 2000 r
Informacje o obiekcie zebrał:
Włodzimierz Koperkiewicz
Fotografował:
Elżbieta Kossowska Majkut 2009 r.
Koordynowanie działań i opracowanie karty:Elżbieta Kossowska-Majkut, podinspektor Wydziału Oświaty, Promocji i Funduszy Unijnych Starostwa Powiatowego w Opocznie, 2009 r.
