Od 2011r dzień 1 marca obchodzimy jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Inicjatorami jego wprowadzenia byli Prezydent RP śp. Lech Kaczyński oraz śp. prof. Janusz Kurtyka prezes Instututu Pamieci Narodowej.
Jest to święto państwowe poświęcone żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego. Data tego święta nie jest przypadkowa, bowiem właśnie 1 marca 1951 w mokotowskim więzieniu komuniści zamordowali strzałem w tył głowy przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej Żołnierzy Wyklętych. Święto jest wyrazem hołdu dla żołnierzy tzw. drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny (...). Narodowy Dzień pamięci „Żołnierzy Wyklętych” to także wyraz hołdu licznym społecznościom lokalnym, których patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz idei niepodległościowej pozwoliły na kontynuację oporu na długie lata”.
21 października 1963 roku, w obławie funkcjonariuszy SB (Służba Bezpieczeństwa) i ZOMO (Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej) we wsi Majdan Kozic Górnych na Lubelszczyźnie zginął Józef Franczak „Laluś”, ostatni żołnierz niepodległej II Rzeczypospolitej. Wśród zasłużonych Żołnierzy Wyklętych byli m.in. Marian Bernaciak - „Orlik”, Zygmunt Szedzielarz - „Łupaszka”, Józef Kuraś – „Ogień”, Stanisław Sojczyński – „Warszyc”, Witold Pilecki- „Witold”, August Emil Fiedolf – „Nil”, Władysław Liniarski – „Mścisław”, Jan Taborkowski – „Bruzda”, Danuta Siedziakówna - "Inka"
Fenomen powojennej konspiracji niepodległościowej polegał m.in. na tym, że była ona – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy komunistycznej. Żołnierze Wyklęci dzięki swojej działalności przyczynili się do opóźnienia kolejnych etapów utrwalania systemu komunistycznego, pozostając dla wielu środowisk wzorem postawy obywatelskiej.
Szacuje się, że w szczytowym okresie walki w 1945r. w podziemiu niepodległościowym działało bezpośrednio blisko 200 tysięcy osób, z czego 20 tysięcy walczyło w oddziałach partyzanckich, zaś kolejnych kilkaset tysięcy wspomagało ich zapewniając ekwipunek, schronienie i łączność.
1 marca 2023 r. po raz dwunasty w powiecie opoczyńskim upamiętniono Żołnierzy Wyklętych – Niezłomnych, Niepokornych. Podczas uroczystości wprawiającym w zamyślenie był wiersz wyrecytowany przez jednego z uczniów „Kto ty jesteś – Żołnierz Polski Wyklęty..."
Wymownym wyrazem uznania dla Żołnierzy Wyklętych było symboliczne złożenie kwiatów i zniczy przed tablicą upamiętniającą bohaterów, znajdującą się przy Kolegiacie św. Bartłomieja w Opocznie. W uroczystości uczestniczyli Robert Telus -Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, starosta opoczyński - Marcin Baranowski, Józef Róg – przewodniczący Rady Powiatu, Grażyna Wielgus – sekretarz Powiatu, dyrektorzy średnich szkół powiatowych, wiceburmistrz Opoczna Tomasz Łuczkowski, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opocznie - Jerzy Misiurski, dyrektor Muzeum Regionalnego w Opocznie – Adam Grabowski, przedstawiciele lokalnych samorządów i instytucji, poczty sztandarowe, oraz młodzież.
Pamięć o Niezłomnych uczcili również nauczyciele i uczniowie z terenu powiatu opoczyńskiego.
W Zespole Szkół Powiatowych im. Stanisława Staszica, młodzież uczciła pamięć Żołnierzy Niezłomnych uroczystym apelem, który rozpoczęto od słów Prezydenta Lecha Kaczyńskiego „Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie ojczyzny”. Podczas apelu młodzież pod kierunkiem nauczycieli zaprezentowała audycję dotyczącą historii Żołnierzy Wyklętych, którą przygotowali w oparciu o źródła Instytutu Pamięci Narodowej. Uzupełnieniem obchodów tego święta były, nastrojowe piosenki dostarczające duże emocji i wiedzy o „niezłomnych”
W I Liceum im. Stefana Żeromskiego w Opocznie podczas uroczystego apelu, uczniowie przygotowali część artystyczną pod kierownictwem nauczycieli historii Pana Krzysztofa Czajkowskiego oraz Pana Jacka Plucińskiego, składając tym samym hołd naszym bohaterom, pokazując, że ich losy mają wpływ na wzmacnianie poczucia tożsamości i budowania postaw patriotycznych. Podczas uroczystości kustosz Muzeum Regionalnego w Opocznie Pan Wiktor Pietrzyk wygłosił niezwykle interesujący i wartościowy wykład na temat: „Komunistyczny aparat represji
w Opocznie”. Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych uświetnił swoim przemówieniem Starosta Opoczyński Marcin Baranowski.
Uroczystość zakończyła się krótkim przemówieniem dyrektor szkoły Anna Pręcikowska-Skoczylas podkreślając, iż:
…pamięć o powojennym oporze przeciw komunistycznemu zniewoleniu pielęgnują lokalne społeczności. Czcimy heroiczną odwagę, męstwo w walce i wierność Niepodległej, za którą tak wielu Niezłomnych zapłaciło własnym życiem, długoletnim więzieniem i prześladowaniami
Cześć i chwała Bohaterom.
